Այս դասով մի քիչ հանգիստ կթողնենք քերականությունը և կխոսենք կորեական ընտանիքի մասին, կծանոթանանք ընտանիքի անդամների կորեերեն անվանումների՝ հարստացնելով մեր բառապաշարը:
***
Ընտանիքի 가족 [քաջոք] ինստիտուտը Կորեայում շատ կարևոր է համարվում: Շատ հարցերում, այն նման է մեր հայկական ընտանիքի ավանդական պատկերացումներին:
Կյանքը կորեական հասարակությունում հնարավոր չէ պատկերացնել առանց հստակ հիերարխիայի. փոքրերը ենթարկվում են մեծերին, կանայք՝ տղամարդկանց: Չնայած այն փաստին, որ կորեուհիները վերջին ժամանակաշրջանում կարողացել են հասնել սեռերի իրավունքների հավասարության (ինչի ապացուցը Կորեայում կին նախագահի ընտրության փաստն է), միևնույն է ընտանիքում գլխավորը՝ տղամարդն է: Եվ, իհարկե, հասարակության մեջ էլ տղամարդու խոսքը և դիրքն ավելի ծանրակշիռ են:
***
Կորեայում ասում են, որ ընտանիքը կազմավորվում է երկրորդ անգամ՝ երեխայի ծնվելուց հետո: Երեխաների դաստիարակությանը տալիս են տիտանական նշանակություն: Հարգանք մեծերի հանդեպ և աշխատասիրություն. երկու ուղենիշ, որով առաջնորդվում են երեխայի դաստիարակության ժամանակ:
Դեռ մանկությունից երեխաներին սովորեցնում են հարգալից վերաբերմունք մեծերի հանդեպ: Օրինակ փոքրը երբեք չի կարող դիմել մեծին (անգամ մեծ եղբորը) անունով կամ “դու”-ով: Ընտանիքի բոլոր անդամներն ունեն իրենց “տիտղոս”-դիմելաձևերը:
Ընդհանրապես անունով դիմելը անհարգալից վերաբերմունք է Կորեայում՝ մասնավորապես տարիքով մեծերին և սոցիալական դիրքով բարձր աստիճանի վրա գտնվողներին դիմելիս:
***
Կարող է տպավորություն ստեղծվել, որ նրանց մոտ իդեալական ընտանիք է, և կռիվներ չեն լինում, բայց դա իհարկե այդպես չէ: Փոքրերն էլ են վիճում և արտահայտում իրենց կարծիքը: Իսկ այդպիսի դիմելաձևերը, եթե չասենք խոսքի էթիկետ, ապա ուղղակի մտածելակերպ է արդեն նրանց մոտ:
***
Կորեայում երեխաները ծնողական տնից հեռանում են ամուսնանալուց հետո, սակայն ավագ որդին պետք է մնա ապրելու ծնողների հետ: Նա հոգում է ծնողների խնամքը՝ այդպիսով պետությանը ազատելով թոշակների բարձրացման և սոցիալական նպաստների վճարման հարցերից: Վարկած կա, որ Կորեայի տնտեսական հրաշքի ամենամեծ շարժիչ ուժը
հենց կորեական ընտանիքի մոդելն է: Հենց այդ պատճառով էլ, Կորեայում ասում են, ով լավ է վերաբերվում իր ծնողներին և ընտանիքին, նա հայրենիքին ևս լավ կծառայի:
Ցավոք “արևմտյան ազատամիտ քամիներ”-ը չէին կարող իրենց ազդեցությունը չունենալ նաև կորեական ընտանիքի մոդելի վրա: Ժամանակակից կորեացիներն ավելի թեթևամիտ են վերաբերվում ընտանիքի գաղափարին, չնայած մինչ օրս էլ պահպանում են շատ ավանդություններ, որոնցից են նաև ընտանիքում միմյանց դիմելու հարգալից ձևերը:
Այսօր մենք կսովորենք հենց դրանք:
***
Այսպիսով, տան մեծերն են պապիկը 할아버지 [հարաբոջի] ու տատիկը 할머니 [հալմոնի] , որոնց խոսքը՝ օրենք է:
Խոսքը վերաբերում է իհարկե հայրական պապիկին ու տատիկին, նրանց անվանում են նաև համապատասխանաբար 친할아버지 [չհինարաբոջի] և 친할머니 [չհինալմոնի], բառացիորեն՝ “հարազատ պապիկ ու տատիկ”: Մայրական պապիկն ու տատիկը այլ կերպ անվանվում են համապատասխանաբար 외할아버지 [վեհարաբոջի] և 외할머니 [վեհալմոնի], բառացիորեն՝ “դրսի պապիկ ու տատիկ”: Նախկինում նրանք չեն համարվել ընտանիքի անդամ:
***
Այնուհետև գալիս են տան տղամարդը և նրա կինը՝ տան բոլոր հարցերի պատասխանատուն, համապատասխանաբար
아버님 [աբոնիմ] հայր (շատ պաշտոնական)
아버지 [աբոջի] հայր
아빠 [ապա] հայրիկ/պապա
և
어머님 [օմոնիմ] մայր (շատ պաշտոնական)
어머니 [օմոնի] մայր
엄마 [օմմա] մայրիկ/մամա
Շատ կարևոր է շփման ընթացքում հաշվի առնել այս երեք դիմելաձևերի տարբերությունները: Այսպես օրինակ, երբ ներկայացնում ենք Ձեր ծնողներին, օգտագործում եք 아버지/어머니 պաշտոնական տարբերակը: Երբ գտնվում եք տանը կամ երբ Ձեր ծնողների մասին խոսում եք շատ մոտիկ մարդկանց հետ, կարող ենք օգտագործել 아빠/엄마, և վերջապես, եթե խոսում եք Ձեր ընկերոջ ծնողների մասին, առավել ևս եթե առաջին անգամ եք նրանց հետ ծանոթանում, օգտագործում եք 아버님/어머님 գերպաշտոնական տարբերակը: Վերջինս հատկապես վերաբերվում է նրանց, ովքեր երազում են կորեացու հետ ընտանիք կազմել: Թեման շարունակելով՝ ավելացնեմ, որ սկեսրայրը և սկեսուրը կորեերեն կլինեն համապատասխանաբար 시아버지 [սիաբոջի] և 시어머니 [սիօմոնի] (հիշում ենք, չէ՞, երբեք չենք դիմում անուններով):
***
Ծնողները 부모 [փումո] (կամ 부모님 [փումոնիմ]՝ ավելի հարգալից) ունենում են զավակներ՝ որդի 아들 [ադըլ] և դուստր 딸 [տալ], ընդ որում հնում ընտանիքի անդամների քանակը հաշվվել է՝ համաձայն ընտանիքում ծնված տղաների քանակի (կոնֆուցիականության արգասիքները):
Եղբայրները 형제 [հյոն՛ջե] և քույրերը 자매 [չամէ] իրար դիմում են հետևյալ կերպ.
형 [հյոն՛] ավագ եղբայր՝ տղամարդկանց համար,
오빠 [օպա] ավագ եղբայր կանանց համար,
누나 [նունա] ավագ քույր՝ տղամարդկանց համար,
언니 [օննի] ավագ քույր՝ կանանց համար,
남동생 [նամդոն՛սէն՛] կրտսեր եղբայր,
여동생 [յոդոն՛սէն՛] կրտսեր քույր:
Օգտագործվում են հարազատ և ոչ միայն հարազատ քույրերին և եղբայրներին դիմելիս, ինչպես նաև բոլոր նրանց նկատմամբ, ում եղբայր կամ քույր եք ճանաչում: Ընտանիքի կրտսեր անդամներին, անկախ սեռական պատկանելիությունից կարելի է նաև ուղղակի 동생 [թոն՛սէն՛] կոչել:
Մի բառ էլ, հարազատ եղբայրներն ու քույրերն միասին կոչվում են 친남매 [չհիննամմէ]:
***
Մեծանալով՝ նրանք կազմում են սեփական ընտանիքները, դառնալով ամուսիններ부부 [փուբու] , որտեղ՝ ամուսին 남편 [նամփհյոն] և կին 아내 [անէ] :
***
Կորեական ընտանիքում նաև մեծ ուշադրություն են հատկացնում են բարեկամներին՝ 친척 [չհինչհոք]: Ծանոթանանք նրանցից դիմելաձևերից մի քանիսի հետ:
Քեռին (մորեղբայրը), հորեղբայրը, նաև մորաքրոջ/հորաքրոջ ամուսինը 삼촌 [սամչհոն] է, իսկ մորաքույրը (հորաքույր, նաև քեռակին/հորեղբոր կին) 고모 [քոմո]: Ասեմ, որ կան տարբերակումներ հորական և մորական, բայց դրանց մեջ խորանալու կարիք չկա այս փուլում:
Հորեղբոր/հորաքրոջ/մորաքրոջ/քեռու որդին/դուստրը 사촌 [սաչհոն]: Եթե ցանկանում եք տարբերակել քույր թե եղբայր, ինչպես նաև “հարգել” տարիքը ավելացնում ենք համապատասխան “տիտղոսը”, օրինակ 사촌남동생 [սաչհոննամդոն՛սեն՛] կրտսեր հորեղբորորդի կամ 사촌언니 [սաչհոնոննի] մորաքրոջ ավագ դուստր: Բայց կարող են օգտագործվել նաև “տիտղոս”-ները առանց 사촌 բառի:
***
Եղբոր կամ քրոջ երեխան (թե՛ տղա և թե՛ աղջիկ) կոչվում է 조카 [չոքհա]:
***
Նաև բոլորս էլ գիտենք, որ Կորեայում շատ են կարևորում ընկերությունը: Քանի որ լավ ընկերը նույնպես ընտանիքի անդամ է համարվում: Սովորենք նաև ընկեր 친구 [չհինգու] և լավագույն ընկեր 베플 [փեփհըլ] (կրճատ՝ 베스트 프렌드 best friend բառից) բառերը:
***
Այս դասում ներառված բոլոր բառերը կան բառարանում և դրանք անհրաժեշտ է սովորել ^^ Նախորդը դասն այստեղ է, իսկ բոլոր նրանք, ովքեր դեռ չեն ընտելացել տառերի արտասանությանը, օգտվեք այս աղյուսակից ^^ Ավելին ցանկացողների համար կա հաջորդ դասը :3
Կորեերենի դասերը հեղինակային են: Օգտվելու դեպքում նշե՛ք մեր կայքը:
This is really helpful! Ive been enjoying learning korean so far <3
Thanks a lot^^
Your blog offers a unique perspective on these subjects. I like the approach you communicate information.
I was recommended this blog by my cousin. I am not sure whether this post is written by
him as nobody else know such detailed about my difficulty.
You are amazing! Thanks!
Your blog consistently grabs my attention from start to finish. I can’t help but read every single word you write.
Your website is a terrific source of knowledge on these topics. Thank you for sharing your expertise with the world.